Zaborski Park Krajobrazowy

Na obszarze Borów Tucholskich zostały utworzone cztery parki krajobrazowe Zaborski Park Krajobrazowy, Wdzydzki Park Krajobrazowy, Tucholski Park Krajobrazowy, oraz Wdecki Park Krajobrazowy.

Zaborski Park Krajobrazowy utworzony został w 1990 roku i liczy obecnie 31279 ha, a strefa ochronna zajmuje dalsze 7536 ha. Park położony jest w północno-zachodniej części Borów Tucholskich na Równinie Charzykowskiej, na południowo-zachodnim skraju województwa pomorskiego. W obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego znajduje się 48 jezior (największe z nich to Jezioro Charzykowskie 1367 ha, głęb. do 30, 5 m) , liczne cieki wodne z fragmentami Brdy, Zbrzycy i Kulawy oraz kilkanaście rezerwatów przyrody. Bez wątpienia jest to jeden z najładniejszych terenów chronionych w woj. pomorskim. Niepowtarzalne walory Zaborskiego Parku Krajobrazowego wynikają ze zróżnicowanej rzeźby terenu, bogactwa wód oraz mozaiki różnorodnych środowisk – leśnych, polnych i torfowiskowych. Czyste, nasycone olejkami eterycznymi powietrze, bogactwo flory i fauny to główne, choć nie jedyne, atuty przyciągające turystów. Struktura 71% powierzchni parku – lasy 3,1% powierzchni parku – jeziora i rzeki 6,8% powierzchni parku – grunty orne 4,8% powierzchni parku – użytki zielone 4,3% powierzchni parku – nieużytki. Rezerwaty przyrody w Zaborskim Parku Krajobrazowym: Rezerwat przyrody Jezioro Nawionek – zbiornik typu lobeliowego o głębokości 11 m z ciekawymi roślinami Rezerwat przyrody Jezioro Laska – zbiornik typu eutroficznego, przez który przepływa rzeka Zbrzyca. Jezioro charakteryzuje się bogatą roślinnością zanurzeniową oraz szuwarną. Rezerwat przyrody Bagno Stawek – zarastające jeziorko o powierzchni 40,8 ha z torfowiskiem i ciekawymi skupiskami roślin. Rezerwat przyrody Jezioro Małe Łowne – zbiorowisko turzycowo – mszarne. Łączna powierzchnia rezerwatu z fragmentem lasu jeziorkiem i bagnem wynosi 37 ha. Rezerwat przyrody Piecki Małe – rezerwat chroniący niewielkie jeziorka leśne, położone wśród pagórków i bagien.

Wdzydzki Park Krajobrazowy

Wdzydzki Park Krajobrazowy – utworzony w 1983 roku, o powierzchni 17.832 ha. Otulina parku wynosi 15.208 ha. Jest to północna część Borów Tucholskich z zespołem Jezior Wdzydzkich. Na terenie parku występują rozległe pola sandrowe urozmaicone licznymi wytopiskami wypełnionymi wodą lub złogami torfów oraz “wyspami morenowymi”. Dominują tu bory świeże i mieszane. Fragmenty cennej roślinności nieleśnej, dość bogata flora roślin naczyniowych. Fauna z szeregiem rzadkich gatunków, m.in. wydra, bóbr, szlachar, puchacz, endemiczna odmiana troci – tzw. troć jeziorna (wdzydzka).

Tucholski Park Krajobrazowy

Tucholski Park Krajobrazowy – został powołany na podstawie uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy w 1985 roku. Obejmuje swymi granicami południowo -wschodnią część zwartego kompleksu Borów Tucholskich o powierzchni 36.983 ha, a otulina 15.946 ha. Ponad 86% powierzchni Parku stanowią lasy, w których gatunkiem panującym jest sosna. Zwarty kompleks borów sosnowych o dużej powierzchni oraz brak ośrodków przemysłowych wpływa na wytworzenie specyficznego klimatu o właściwościach leczniczych. Oś hydrograficzną parku stanowi rzeka Brda z licznymi przełomami i meandrami. Obszar parku obfituje w wytopiskowe, dystroficzne zbiorniki wodne. Na terenie Tucholskiego Parku Krajobrazowego istnieje osiem prawnie uznanych rezerwatów przyrody. Rezerwaty przyrody w Tucholskim Parku Krajobrazowym: Rezerwat przyrody Ustronie Rezerwat przyrody Bagno Grzybna Rezerwat przyrody Jezioro Zdręczno Rezerwat przyrody Cisy nad Czerską Strugą Rezerwat przyrody Jeziorka Kozie Rezerwat przyrody Źródła Rzeki Stążki Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy Rezerwat przyrody Bagna nad Stążką.

Wdecki Park Krajobrazowy

Wdecki Park Krajobrazowy – utworzony w 1993 roku, na powierzchni 19.177 ha, lasy pokrywają 70 procent terenu Parku. Zajmuje środkowo wschodnią część Borów Tucholskich, które z rzeką Wdą są głównym elementem krajobrazu. W Parku przeważają siedliska boru świeżego i mieszanego, w drzewostanie dominuje sosna. Osobliwością flory jest największe w Polsce skupisko jarząbu brekinii w rezerwacie w Szczerkowie. Liczne gatunki ptaków, w tym rzadkie jak puchacz i bocian czarny oraz ssaki m.in. sarny, jelenie, dziki, bobry. Do atrakcji należy spływ kajakiem po rzece Wda. Rezerwaty przyrody na terenie Parku Krajobrazowego: Rezerwat przyrody Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego Rezerwat przyrody Dury Rezerwat przyrody Jezioro Miedzno Rezerwat przyrody Jezioro Ciche.